10.00-12.00 uur, aanmelden bij de kassa bij de hoofdingang
We zijn bijzonder verheugd dat het Stedelijk Museum Alkmaar voor de Werkgroep Achttiende Eeuw een speciaal programma heeft samengesteld. Onder het genot van een kopje koffie of thee en een lekkernij beginnen we de dag in het museumcafé. Daarna zullen we onder begeleiding van dr. Christi Klinkert, een van de conservatoren van de tentoonstelling, de tentoonstelling bezichtigen. Na afloop is het mogelijk om op eigen gelegenheid de tentoonstelling Rijk & onafhankelijk. Maria van Nesse (1588-1650) te bezoeken.
Wij hopen van harte dat u bij deze dag aanwezig zult zijn. De kosten voor deelname zijn 7,50 euro. Vanwege de toegestane groepsgrootte in de tentoonstelling is de capaciteit beperkt, dus wees er snel bij en schrijf u zo snel mogelijk in. Aanmelden kan tot maandag 13 maart door een e-mail te sturen naar penningmeester@18e-eeuw. Geeft u hierbij alstublieft aan of u in bezit bent van een Museumjaarkaart of een andere kortingskaart.
Geschiedenisconcert door Camerata Trajectina en liedonderzoekers van de Universiteit Utrecht: Cd-presentatie en feestelijke borrel na afloop! Wanneer? Donderdag 23 februari 2023, 20.00-21.30 uu Waar? Academiegebouw (Aula), Domplein 29, Utrecht
Liederen zijn verweven met kantelmomenten in de geschiedenis. Ze spelen een grote rol bij sociale protesten en revoluties. Denk aan de liederen die het actuele verzet tegen het Iraanse regime begeleiden, het gospellied We shall overcome als lijflied van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, of de Internationale als strijdlied van arbeidersbewegingen.
Veel minder bekend zijn de revolutieliederen die aan het einde van de achttiende eeuw overal in Nederland te horen waren. De jaren rond 1800 waren voor Nederland een tijd vol conflicten, maatschappelijke veranderingen en politieke omwentelingen. De patriotten leverden strijd tegen de prinsgezinden, en met het binnenvallen van Napoleon kwam daar nog een buitenlandse partij bij.
Door een samenwerking tussen cultuurhistorica Renée Vulto en het toonaangevende ensemble Camerata Trajectina zijn deze liederen nu voor het eerst te beluisteren op de cd Revolutie! Camerata Trajectina maakt de complexiteit van de geschiedenis voelbaar. Taal, politiek, cultuur—het lied loopt dwars door dit alles heen. Het is explosief materiaal: zingen stookt de menigte op, zet de tegenstander te kakken, het lied verkondigt het evangelie van iedere partij. Daar waar muziek en tekst samenkomen gaat het bloed sneller stromen.
Tijdens dit geschiedenisconcert nemen de muzikanten van Camerata Trajectina en liedonderzoekers u mee naar het turbulente Nederlandse revolutietijdvak. We maken verbindingen naar andere moment van gezongen protest, van de Opstand tot vandaag de dag, en uiteraard zal er gezongen worden!
Entree: €15 Kaartverkoop: uusalesservices.uu.nl/revolutie-lied-en-politiek-uit-het-muzikale-geheugen-van-nederland Meer informatie: camerata-trajectina.nl/project/revolutie
Het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis publiceert Nederlands- en Engelstalige artikelen op het gebied van de boekgeschiedenis van de Lage Landen in alle perioden. Voor het 31e Jaarboek, de editie van 2024, verwelkomen wij in het bijzonder bijdragen binnen het thema Ophef.
Schandalen, provocaties en ethische problemen: de één is er door geschokt, de ander smult ervan en weer een ander grijpt het aan om de wereld te verbeteren. Onze huidige samenleving lijkt verdeelder dan ooit, maar is dat wel zo? De redactie van het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis is op zoek naar artikelen over ophef in de Nederlandse boekgeschiedenis. Voorbeelden van onderwerpen zijn boeken die het verleden ophef veroorzaakten en boeken die in onze huidige cultuur stof doen opwaaien door hun gedateerde inhoud en illustraties. Of denk aan ethische kwesties rondom antropodermische boekbanden!
We verwelkomen artikelen op het gebied van:
Controversiële auteurs, verzamelaars en publicaties;
Ethische problematiek rond het boek, uitgeverij en materialiteit;
Boeken die de wereld hebben veranderd of een maatschappelijke beweging in gang zetten;
Het gebruik van satire in tekst en beeld;
Het boek/pamflet als protestmiddel;
De reactie van lezers op ophef rondom het boek;
Desinformatie en fake news.
Stuur vóór 1 maart 2023 een voorstel of samenvatting naar de redactie (jaarboeknbv@gmail.com of via één van onze redactieleden). De deadline voor bijdragen aan editie 2024 van het Jaarboek is 1 november 2023.
[English version]
The Yearbook for Dutch Book History publishes Dutch and English-language articles on the book history of the Low Countries in all time periods. For the 31st edition of the Yearbook, to be published in 2024, we welcome in particular contributions concerning the theme Controversy.
Scandals, provocations and ethical problems: some are shocked by them, some delight in them, others use them to change the world. Our current society may seem more divided than ever, but is that truly the case? To explore this issue, the editorial board of the Yearbook for Dutch Book History seeks articles on the role of controversy in the book history of the Low Countries. Contributions might study books that caused controversy in the past, or those that do so in our own age, because of their outdated content or illustrations, or even ethical issues concerning anthropodermic book bindings.
We welcome articles focussing on any of the following subject areas:
Controversial authors, collectors or publications;
Ethical issues in the book trade, publishing industry or the materiality of the book;
Books that shocked society and set in motion broader societal changes;
The use of satire in text and image;
The book and pamphlet as means of protest;
Readers’ reactions to controversial books;
Disinformation and fake news.
Send your proposal or article summary to the editorial board before 1 March 2023 (jaarboeknbv@gmail.com or via one of our editors). The deadline for contributions to the 2024 edition of the Yearbook is 1 November 2023.
Bent u nog op zoek naar een leuke winteruitstap voor gezin of familie? Zoek dan niet verder, en breng een bezoekje aan het Museum Catharijneconvent in Utrecht. Sinds vorig jaar is dit museum de trotse bezitter van een grote, wonderschone achttiende-eeuwse kerststal, afkomstig uit het Italiaanse Napels. Iedereen kan tussen 18 december en 8 januari gratis binnenlopen om te genieten van honderden eeuwenoude, handgemaakte kerststalfiguren die samen een betoverende stad in miniatuur vormen.
De bestaande Italiaanse kerststaltraditie werd door Karel VII van Napels aangegrepen om op grote schaal zijn nieuwe koninkrijk te promoten toen hij in 1735 de troon besteeg. Enkele eeuwen later is het na maanden bouwen en restaureren eindelijk zover: de onthulling van de mooiste kerststal van Nederland. Dit is een grote groep van ongeveer 600 Napolitaanse kerststalfiguren (inclusief mensen, dieren, attributen etc), van zeer hoge artistieke kwaliteit: het is een overweldigend barok spektakel gemaakt door de beste Napolitaanse beeldhouwers, kleermakers, juweliers en muziekinstrumentenbouwers.
Museum Catharijneconvent verplaatst de Napolitaanse kerststal naar een achttiende-eeuws Utrechts decor. Dit levert een spectaculair en herkenbaar resultaat op, voor iedereen gratis toegankelijk. Hieronder krijgt u alvast een voorsmaakje van wat u te wachten staat! Let op: deze foto toont u slechts een klein detail, de stal is namelijk 32 m2 groot.
Foto: Femke Lockefeer
Graag lid worden van de Werkgroep Achttiende Eeuw? Via deze webpagina bent u in een mum van tijd ingeschreven!
Afgelopen week bereikte het bestuur van de Werkgroep het bericht van het overlijden van professor P.J.A.M. Buijnsters (1933-2022). Piet Buijnsters is van onschatbare waarde geweest voor het onderzoek naar de achttiende eeuw. Toonaangevend waren zijn publicaties over Rhijnvis Feith, Justus van Effen, Betje Wolff en Aagje Deken, alsmede over de geschiedenis van kinderliteratuur en het boekenvak. Hij verzorgde ook verschillende tekstedities en werd bekend als publicist over de wereld van het antiquariaat, het verzamelen van boeken en boekverzamelaars. Naast zijn eigen bijdragen aan de Nederlandse letterkunde, speelde hij een belangrijke rol in het bevorderen van het onderzoek naar de 18de eeuw. Hij was in 1968 medeoprichter van de werkgroep en het bijbehorende Documentatieblad. Bij de gelegenheid in 2016 van zijn benoeming tot erelid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, sprak Wijnand Mijnhardt: Hij was de grondlegger van de Werkgroep Achttiende Eeuw en mag als de vader van de Nederlandse achttiende-eeuw studies worden beschouwd die deze ook in een internationale context wist te plaatsen.
Boekpresentatie: Kennis tot Nut van ’t Algemeen (Jaarboek De Achttiende Eeuw 2022)
NIAS, Korte Spinhuissteeg 3 in Amsetrdam
15.00-17.00 uur, Conference Room (zolder)
Excursie: Tentoonstelling Clara de neushoorn
Rijksmuseum Amsterdam: 13.00-14.30 uur, verzamelen om 12.45 uur bij de informatiebalie in het Atrium
Aanmelden: een mail sturen naar penningmeester@18e-eeuw.nl vóór 28 oktober!
Deze maand is het nieuwe Jaarboek De Achttiende Eeuw verschenen en opende in het Rijksmuseum Amsterdam de tentoonstelling Clara de neushoorn. Zowel het jaarboek als de tentoonstelling gaan over de achttiende-eeuwse honger naar kennis en de verwondering over de wereld. Met veel genoegen nodigen we u uit voor de presentatie van het jaarboek en een gezamenlijk bezoek aan de tentoonstelling op vrijdag 4 november.
De overtuiging dat kennis de sleutel is tot maatschappelijke voorspoed en vooruitgang werd gemeengoed in de achttiende eeuw. Geleerde professoren, geletterde vrouwen, vernuftige ambachtslieden, innovatieve ondernemers en ambitieuze bestuurders zochten naar nieuwe kennis om de samenleving te verbeteren. ‘Nut’ werd hierbij breed begrepen—niet alleen in een economische zin, maar ook in de culturele zin van geestelijke vorming. De moderne burger ontwikkelde zich door te lezen en in genootschapsverband. De artikelen in het jaarboek buigen zich over allerlei vormen van kennis en wetenschap—van medische ontwikkelingen en technische vondsten tot literaire, artistieke en religieuze kennis.
De tentoonstelling gaat over het leven van Clara, de neushoorn die door de Nederlander Douwe Mout van der Meer Clara in 1741 vanuit India naar Amsterdam werd gebracht. Het is nu moeilijk voor te stellen, maar tot Clara’s komst was een prent uit 1515 haast het enige wat mensen van een neushoorn kenden. Clara ging maar liefst zeventien jaar als een superster op tour langs grote en kleine Europese steden en trok overal massa’s mensen. Wetenschappers bestudeerden haar, kunstenaars vergaapten zich aan haar looks. We zijn bijzonder verheugd dat Gijs van der Ham, conservator van de tentoonstelling, de werkgroep wil ontvangen voor een exclusief gezamenlijk bezoek aan de tentoonstelling.
Wij hopen van harte dat u bij deze dag aanwezig zult zijn. Aanmelden kan tot vrijdag 28 oktober door een e-mail te sturen naar penningmeester@18e-eeuw.nl. Vermeld hierbij of u de boekpresentatie, excursie of het gehele programma wilt volgen. Voor het bezoek aan de tentoonstelling is de capaciteit beperkt tot 20 personen. Wees er daarom snel bij en schrijf u zo snel mogelijk in. De tickets worden geboekt door de werkgroep en voor deelname betaalt u enkel de entreeprijs van het museum (20 euro). Geeft u hierbij alstublieft aan of u in bezit bent van een Museumjaarkaart of een andere kortingskaart.
Op vrijdag 25 november 2022 vindt in de Universiteitsbibliotheek Leiden een symposium van de Werkgroep Bilderdijk plaats. Belangstellenden worden van harte uitgenodigd deze middag bij te wonen
Plaats: UB Leiden, Vossiuszaal, Witte Singel 27, 2311 BG Leiden
15.40-16.05 uur Marita Mathijsen, Een nieuwe lente, een nieuw begin?De reis van Betje Wolff en Aagje Deken naar Frankrijk in 1788
16.05-16.30 uur Alina Viermann, ‘Tusschen de aarde en de maan’. Willem Bilderdijks Eene aanmerklijke luchtreis (1813) als voorloper van moderne sciencefiction
16.30.16.40 uur Muzikaal intermezzo, door singer-songwriter Eveline de Bruin
16.40-17.05 Ton van Kalmthout, Een dubbel geluk. De huwelijksreis van Willem de Clercq en Caroline de Clercq-Boissevain in 1818
17.05-17.15 uur Aanbieding Jaarboek Bilderdijk 2022 aan Adriaan van Dis
Op 28 oktober zal de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis haar jaarcongres verzorgen. Het thema is dit jaar ‘Getuigen en getuigenissen: Vroegmoderne rechtshistorische bronnen in het onderzoek’.
Programma
10.30u Ontvangst met thee en koffie 11.00u Opening door voorzitter Dries Raeymaekers 11.15 Ledenvergadering
11.30u Wouter Ryckbosch en Tom Bervoets (Vrije Universiteit Brussel) ‘Voor ons zijn verscheenen’: getuigen en hun sociaal profiel in de 18de-eeuwse stad’.
12.00u Lunch
13.30u Pauline van den Heuvel (Stadsarchief Amsterdam): Allemaal in Alle Amsterdamse Akten
14.00u Luke Giraudet (Université Catholique de Louvain) Crafting a Remission Letter: Witness Testimony and Remissibility in the Records of the Spanish Privy Council, 1540-1633
14.30u Pauze
15.00u Jeannette Kamp (Universiteit Leiden) Van ruzie tot vonnis: een (digitale) speurtocht naar migranten in criminele bronnen en daarbuiten
15.30u Hylkje de Jong (Vrije Universiteit Amsterdam) Getuigen en getuigenissen in civiele zaken bij de gerechtshoven
16.00Discussie, ingeleid door Elwin Hofman (Universiteit Utrecht)
16.30 Afsluiting en borrel
Het jaarcongres vindt plaats in Gebouw S (Klooster van de Grauwzusters) van de Universiteit Antwerpen (Stadscampus) en meer bepaald in de promotiezaal.
Binnenkort verschijnt bij Garnier in Parijs het nieuwe boek van Kees van Strien onder de titel Abraham Trembley et autres précepteurs suisses en Hollande. Correspondances (1733-1801) (Classiques Garnier, 2022).
Het betreft Franstalige Zwitserse huisonderwijzers die in de achttiende eeuw zeer gezocht waren voor de opvoeding van jongens uit hogere kringen in de Republiek, waar Frans de voertaal was. Deze ‘gouverneurs’ woonden in bij de familie en waren vaak aangenomen voor een beperkt aantal jaren, zodat ze regelmatig van baan wisselden. Niet iedereen was geschikt om te werken met jonge kinderen, maar er was ook vraag naar studiebegeleiders aan de universiteit of als reisleider om een afgestudeerde langdurig te vergezellen in het buitenland.
Na een algemene inleiding volgt een bloemlezing van nog nooit uitgegeven brieven geschreven door deze gouverneurs aan de ouders of andere familieleden van hun leerlingen. Ook van de ouders aan hun ‘plaatsvervanger’ en in mindere mate van de leerlingen zelf. Via deze teksten volgen we de gouverneur in Holland van zijn aanstelling tot zijn vertrek. Ofwel met een nieuw contract in Holland of na gedane arbeid terug naar Zwitserland. In beide gevallen bleef er vaak een nauwe en hartelijke band tussen leerling en leermeester.
On 1 and 2 July 2022 The Williamite Universe will organise an online symposium on ‘Het Rampjaar 350: The Dutch ‘Year of Disaster’, 1672 in European and Global Perspectives’. The invasion of the United Provinces by Louis XIV in 1672 (‘Het Rampjaar’, ‘the year of disaster’ in Dutch memory) has long been examined as a crucial event in the political and cultural history of the Netherlands. Yet it also had an impact across Europe and the world, altering perceptions of the state of Europe, and changing balances in geopolitics. This online symposium will discuss these wider dimensions, examining the significance of 1672 in arenas that stretched far beyond the Netherlands.
For more information and registration, please see http://www.thewilliamiteuniverse.eu/wp-content/uploads/2022/05/2022-Rampjaar-Programme.pdf
achttiendeeeuw.wordpress.com 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.